لوله کشی فاضلاب

انواع لوله‌های فاضلابی

همانطور که در پارگراف پیش مشاهده نمودید لوله ها و اتصالات فاضلابی انواع گوناگونی دارند که در گذر زمان مورد استفاده قرار گرفته اند. به طور نمونه لوله های چدنی از انواع لوله های قدیمی تر می باشند که استفاده از آن ها امروزه بسیار محدود شده است. مهم ترین دلایل عدم استفاده از این لوله ها در حال حاضر عبارتند از:

1. وزن بالای این لوله ها
2. هزینه زیاد اجرا و نصب
3. مشکلات نصب
4. زمان بر بودن نصب
5. مشکلات ترمیم و تعمیر
6. و …

لوله گالوانیزه نوع دیگری از لوله هاست که برای فاضلاب ها استفاده می شد که به دلیل برخورداری از روکش گالوانیزه در برابر عوامل خورنده و زنگ زدگی از مقاومت خوبی برخوردار می باشد. با این حال این لوله ها نیز سنگین می باشند و مشکلات خود را در هنگام نصب و اجرا دارند. در واقع امروزه لوله های پلی اتیلن، پوش فیت و پلیکا بسیار کاربردی تر می باشد و با توجه به موقعیت به کارگیری مورد استفاده قرار می گیرند.

پوش فیت

به طور نمونه پوش فیت نمونه ای ویژه از لوله های فاضلابی می باشد که استفاده از آن بسیار گسترش یافته است. این لوله ها در دو مدل ساده و سایلنت تولید می شوند و نوع سایلنت آن که قیمت بیشتری نیز دارد از شنیده شدن صدای عبور فاضلاب در لوله جلوگیری می نماید. همچنین نصب و اجرای آن ها به راحتی انجام می گیرد و در زمان کوتاه تری سیستم لوله کشی به نتیجه می رسد.

لوله کشی فاضلاب تهران

سیستم فاضلاب شهری از زمان های دور و از زمانی که شهر ها وسعت یافتند به وجود آمده است. اگرچه با گذر زمان تغییرات زیادی نموده است و امروزه به روش های نوین تری انجام می گیرد، اما ساختار کلی آن حفظ شده است. انسان به طور طبیعی فاضلاب تولید می نماید، فاضلاب شهری یا صنعتی تفاوت چندانی ندارد این فاضلاب ها اگر مهار و هدایت نشوند علاوه بر آلودگی محیطی و بوی نامطبوعی که تولید می کنند موجب به وجود آمدن انواع بیماری و گسترش آن ها نیز می شوند. تهران نیز به عنوان یک کلان شهر خارج از این قائده نمی باشد و اگر سیستم فاضلاب مرتب و منظمی نداشته باشد قطعا باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود.

متاسفانه امروزه در ساخت بنا و ساختمان سازی در تهران بیشتر از هر چیز به ظواهر و نمای ساختمان توجه می شود و کمتر به لوله کشی فاضلاب دقت می شود. اما از آنجا که این بخش می تواند کیفیت زندگی را تحت شعاع خود قرار دهد. بهتر است به این موضوع در ساخت اولویت داده شود. در واقع لوله کشی فاضلاب به طور مستقیم با سلامت شما و عزیزانتان ارتباط دارد و اشتباه یا سهل‌انگاری در اجرای آن، انتشار آلودگی، بوی بد محیط و افزایش هزینه‌ها در بلند مدت را موجب می‌شود و از آنجا که تمام آیین‌نامه‌های موجود برای لوله کشی، مخصوصا لوله کشی فاضلاب برای حفظ ایمنی و بهداشت عموم مردم وضع شده‌اند و تمام آنها لازم‌الاجرا هستند باید به این مسائل توجه ویژه ای نمود.

تفاوت لوله کشی آب و لوله کشی فاضلاب

برخلاف سیستم لوله کشی آب که در آن جریان آب تحت فشار است، سیستم لوله کشی فاضلاب ساختمان فشاری بر آن نیست و جریان فاضلاب به واسطه جاذبه زمین و شیب لوله کشی انجام می گیرد. لازم به ذکر است استفاده از اتصالاتی مانند سیفون یا لوله تهویه نیز می تواند در بهبود عملکرد آن کمک کننده باشد و از بازگشت فاضلاب، خروج گاز سمی یا موجودات موزی جلوگیری می نماید. همان طور که حتما می دانید جهت خروج آب های آلوده نیاز به لوله کشی فاضلاب داریم و جهت ورود آب به داخل ساختمان لوله کشی آب انجام می گیرد.

لوله کشی فاضلاب ساختمان بر خلاف لوله کشی آب دارای بخش های متعددی می باشد و پیچیدگی بیشتری دارد. هر سیستم فاضلاب ساختمانی به طور کلی شامل بخش های زیر می باشد:

1. لوله آب فاضلاب
2. لوله ونت یا هواکش
3. سیفون
4. و …

لوله آب فاضلاب

لوله فاضلاب قطعه ای می باشد که در هدایت و خروج مواد زاید از ساختمان و رساندن آن ها به چاه نقش اصلی را بر عهده دارد. نصب این لوله ها اصولا با روش بالا به پایین صورت می گیرد. در واقع دلیل این امر استفاده از جاذبه زمین می باشد که در خروج و سیالی این مواد موثرتر می باشد و باعث سرعت بخشیدن این پروسه می گردد.

لوله ونت

لوله ونت به طور کلی به منظور تهویه در کنار لوله های فاضلاب در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرند. دلیل دیگر استفاده از این لوله ها تولید جریان و فشار هوا در لوله ها می باشد که منجر به کمک در حرکت و تخلیه مواد فاضلابی می گردد. درواقع علت اصلی تهویه نامطبوع و نامناسب فاضلاب های ساختمانی، بیشتر به دلیل نصب نادرست و غلط لوله های ونت می باشد.

سیفون

بخش مهم و تاثیر گذار دیگر سیستم های فاضلابی سیفون می باشد. استفاده از سیفون در داخل حمام، توالت و زیر سینک روشویی و ظرف شویی باعث می شود لوله آب فاضلاب خشک نگردد. در واقع سیفون ها با داشتن یک گلوگاهی همواره مقداری آب در خود نگه می دارند که از خشکی لوله جلوگیری شود. این کار از ورود حشرات موذی و بوی نامطبوع به داخل ساختمان جلوگیری می نماید. سیفون یکی از اتصالات مهم و کلیدی می باشد که همواره بایستی در سیستم های لوله کشی فاضلابی مورد استفاده قرار گیرد.

انواع لوله کشی فاضلاب

لوله کشی فاضلاب ساختمان امروزه به دو شکل سنتی و زیرسقفی انجام می گیرد. این دو روش هر یک مزایا و معایبی دارند و انتخاب روش اصلح با توجه به موقعیت ساختمان و مکان آن متفاوت می باشد. در ادامه این مطلب انواع این روش ها را مورد ارزیابی قرار می دهیم.

لوله کشی سنتی

در روش لوله کشی فاضلاب به صورت سنتی لوله ها به صورت کف خواب در ساختمان قرار می گیرند. از آنجا که این روش سالهاست مورد استفاده قرار می گیرد به روش سنتی مشهور می باشد. در این روش پس از اتصال لوله های هواکش و سیفون ها به لوله های فاضلاب، آنها را در کف ساختمان در حال ساخت یا بازسازی شده قرار می دهند و روی آن ها را با سیمان می پوشانند.

لوله کشی زیر سقفی

روش دیگری که امروزه بیش از گذشته مورد استفاده قرار می گیرد روش لوله کشی زیر سقفی می باشد. در این روش لوله ها را از زیر سقف طبقه پایین عبور می دهند. در این روش در صورت بروز مشکل دسترسی به لوله ها بسیار راحت تر می باشد و تعمیر و ترمیم آن ها با صرف وقت و هزینه کمتری به انجام می رسد. در روش زیر سقفی غالبا از لوله های پلیکا و پوش فیت استفاده می شود و عموما لوله های چدنی را به کار نمی گیرند. مهم ترین عواملی که نشان دهنده یک لوله کشی مناسب و صحیح می باشند به طور کلی عبارتند از:

1. سرعت حرکت مواد فاضلابی
2. عدم انتشار بوهای فاضلاب
3. دسترسی راحت به لوله ها
4. طول عمر بالای لوله ها
5. و …

مقایسه دو روش

لوله کش زیر سقفی و سنتی تفاوت چندانی در کارایی ندارند و تفاوت اصلی آن ها در نحوه قرارگیری لوله ها می باشد. به طور نمونه در هر دو روش سرعت حرکت مواد فاضلابی تفاوت چندانی ندارند. اما عواملی از جمله شیب لوله کشی، نحوه اتصال و جوشکاری لوله ها و جنس سطح داخلی آن ها تعیین کننده سرعت حرکت مواد فاضلابی در داخل لوله می باشد. اگر این موارد به درستی رعایت نشوند و سرعت حرکت مواد در حد مناسب نباشد باعث می شود در لوله ها یا اتصالات فاضلاب تجمع مواد فاضلابی صورت گیرد و علاوه بر این که بوی نامطبوعی تولید می کند در برخی موارد باعث ایجا گرفتی لوله ها نیز می شود و مشکلات عمده ای در پی دارد.

یکی از تفاوت هایی که این دو روش دارند فشار وارده بر لوله ها و اتصالات فاضلابی می باشد. در واقع در حالت زیر سقفی فشاری به لوله ها وارد نمی شود، اما در روش دیگر فشار از کف و مرکز ثقل ساختمان مستقیما به لوله ها وارد می شود و باعث می شود احتمال آسیب دیدگی آن ها بیشتر شود و با توجه به مشکلاتی که تعمیرات آن ها در پی دارد، به صورت کلی چندان توصیه نمی شود. اما از آنجا که هزینه لوله کشی زیر سقفی به مراتب بیش از هزینه لوله کشی کف خواب می باشد بسیاری از سازندگان ترجیح می دهند در ساخت و ساز خود هزینه را به حداقل برسانند و از روش سنتی برای ساخت سیستم فاضلابی ساختمان خود استفاده می نمایند. این روش همچنین در زمان کمتری نیز به انجام می رسد.

اجرای صحیح

همانطور که در ابتدای این مقاله اشاره نمودیم اجرای نادرست سیستم لوله کشی فاضلاب مشکلاتی را به وجود می آورد و ساکنین را به زحمت می اندازد. ولی اجرای صحیح این سیستم چه مزایای دارد؟ در ادامه برخی از این مزایا را ذکر می نماییم که عبارتند از:

1. خرید لوله و اتصالات به مقدار مورد نیاز که موجب صرفه جویی در هزینه ها می شود.
2. جلوگیری از اشتباه کاری یا دوباره کاری
3. افزایش طول عمر سیستم
4. و …